Ποιότητα Ατμόσφαιρας και Διαχείριση Φυσικών Πόρων

Η στόχευση του Ομίλου στη διαρκή μείωση των αέριων εκπομπών και την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος, συνεισφέροντας έτσι και στη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας στις περιοχές που δραστηριοποιείται, επιτυγχάνεται μέσα από την υλοποίηση δέσμης ενέργειων όπως:

• η μεγιστοποίηση της χρήσης αέριων καυσίμων,
• η χρήση καυσίμων με υψηλότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές,
• οι επενδύσεις σε σύγχρονες τεχνολογίες παραγωγής (π.χ. καυστήρες χαμηλών εκπομπών οξειδίων του αζώτου), αλλά και
• μέσω του άμεσου περιορισμού των εκπομπών, όπως η χρήση συστημάτων ανάκτησης πτητικών οργανικών ενώσεων κατά τη φόρτωση πετρελαιοειδών ή φίλτρων σωματιδίων.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση εξεταζόμενη και ως ουσιαστική επίδραση στο περιβάλλον, θετική ή αρνητική, συσχετίζεται με όλη την αλυσίδα αξίας των δραστηριοτήτων του Ομίλου. Πιο συγκεκριμένα, αποτελεί αρνητική επίδραση (υφιστάμενη και εν δυνάμει, σε μελλοντικό ορίζοντα) από τη δραστηριότητα των προμηθειών (ανάντη), λόγω των εκπομπών αέριων ρύπων από τη μεταφορά πρώτων υλών, αλλά, κυρίως, από τη χρήση των καυσίμων από τους τελικούς καταναλωτές (κατάντη) και την επεξεργασία των αποβλήτων. Παράλληλα, αποτελεί υφιστάμενη και εν δυνάμει αρνητική επίδραση που συνδέεται με τις βασικές δραστηριότητες του Ομίλου, όπως οι εκπομπές αέριων ρύπων (SO₂, NO_x, PM10, VOC) της παραγωγικής διαδικασίας των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και των ενδοομιλικών μεταφορών προϊόντων και πρώτων υλών.

Ο Όμιλος παρακολουθεί ενεργά το εθνικό και ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο με σκοπό την τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτό και σχετίζονται με τις δραστηριότητές του. Αντιπροσωπευτικά αναφέρεται η συμμόρφωση όλων των δραστηριοτήτων του Ομίλου με τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές για τον κλάδο των πετρελαιοειδών και την Ευρωπαϊκή Οδηγία των Βιομηχανικών Εκπομπών, ενώ παράλληλα εφαρμόζει και πιστοποιημένα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης σε όλο το εύρος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του.

Η αξιοποίηση των υλικών και φυσικών πόρων σε όλο τον κύκλο ζωής τους αποτελεί σημαντική επιχειρηματική ευκαιρία και ανταπόκριση στη δέσμευση του Ομίλου για την προστασία του περιβάλλοντος.

Η στρατηγική προσέγγιση της HELLENiQ ENERGY βασίζεται επίσης στη μείωση των στερεών αποβλήτων προς τελική διάθεση – ταφή, μέσω επενδύσεων σε σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων, αλλά και στη δημιουργία συνεργειών για την αξιοποίηση των αποβλήτων προς την ανάκτηση ενέργειας και στη διερεύνηση εναλλακτικών τεχνολογιών για αξιοποίησή τους ως πρώτες ύλες, προς την υποκατάσταση ορυκτών πρώτων υλών. Υπογραμμίζεται το γεγονός, ότι η συνεχής μείωση της ποσότητας των αποβλήτων προς τελική διάθεση συμβάλλει σημαντικά, όχι μόνο στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, αλλά και στη μείωση του λειτουργικού κόστους των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Επιπλέον, η HELLENiQ ENERGY έχει εντάξει στον πυρήνα της εταιρικής της στρατηγικής την προστασία των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, σε συμμόρφωση με το κείμενο ρυθμιστικό πλαίσιο, εφαρμόζοντας τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, με στόχο την ορθή χρήση γης, την ελαχιστοποίηση τυχόν αρνητικών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων της στα οικοσυστήματα και τη συμβολή στην εθνική και ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιοποικιλότητα.

Επιδόσεις

Η κύρια παραγωγική δραστηριότητα του Ομίλου λαμβάνει χώρα στα τρία διυλιστήρια, στα οποία εφαρμόζονται οι βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές, τηρούνται απαρέγκλιτα οι περιβαλλοντικοί όροι και δεσμεύσεις σχετικά με την ποιότητα του αέρα και τις αέριες εκπομπές. Βασικός και διαρκής στόχος παραμένει ο προσδιορισμός του βέλτιστου μείγματος καυσίμων ιδιοκατανάλωσης, έτσι ώστε να επιτευχθούν σημαντικές μειώσεις στις βασικές αέριες εκπομπές.

Το 2023, με την ομαλοποίηση της αγοράς ενέργειας, προσαρμόστηκε το μείγμα καυσίμων ιδιοκατανάλωσης των διυλιστηρίων του Ομίλου και συγκεκριμένα ενισχύθηκε η χρήση φιλικότερων προς το περιβάλλον καυσίμων, τα οποία μαζί με την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση των αέριων εκπομπών.

Αναλυτικότερα, μειώθηκαν σημαντικά οι δείκτες εκπομπών (ένταση) SΟ_₂, NO_x, VOC και PMs σε σχέση με το προηγούμενο έτος, κατά περίπου 22%, 16%, 6% και 41% αντιστοίχως. Ειδικά για τις εκπομπές των αιωρούμενων σωματιδίων (Particulate Matter – PMs), σημειώνεται ότι στη μεγάλη μείωση σημαντική συνεισφορά είχε και η αποδοτική λειτουργία του νέου ηλεκτροστατικού φίλτρου σωματιδίων (ESP) στη μονάδα καταλυτικής πυρόλυσης (FCC) του διυλιστηρίου Ασπροπύργου.

Την τελευταία δεκαετία, οι δείκτες αέριων εκπομπών εμφάνισαν μείωση 48%, 48%, 69% και 52% στις εκπομπές SO_₂, NO_x, PMs και VOC αντίστοιχα, όπως παρουσιάζεται στο ακόλουθο διάγραμμα.

*Ο δείκτης PM είναι πολλαπλασιασμένος επί 10 για λόγους αρτιότερης παρουσίασης

Πιο συγκεκριμένα, οι εφαρμοζόμενες Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές (ΒΔΤ) περιορίζουν δραστικά τις εκπομπές των πτητικών οργανικών ενώσεων (Volatile Organic Compounds – VOCs) κατά την αποθήκευση και την διακίνηση των προϊόντων. Ενδεικτικά αναφέρονται επιλεγμένες εφαρμοζόμενες ΒΔΤ, όπως οι δευτερογενείς φραγές στις οροφές των δεξαμενών πλωτής οροφής, η βαφή των δεξαμενών πτητικών προϊόντων με λευκό χρώμα υψηλής ανακλαστικότητας, καθώς και η φόρτωση των βυτιοφόρων οχημάτων από τον πυθμένα με ταυτόχρονη λειτουργία Μονάδας Ανάκτησης Ατμών, οι οποίες τεχνικές έχουν ως απότοκο τον περιορισμό των εκπεμπόμενων πτητικών ενώσεων. Επιπλέον, λειτουργούν Συστήματα Ανάκτησης Ατμών στις προβλήτες φόρτωσης δεξαμενόπλοιων, ενώ συνεχίζεται η εφαρμογή των τακτικών προγραμμάτων προληπτικής συντήρησης και έγκαιρης ανίχνευσης και αποκατάστασης των διαρροών (Leak Detection and Repair-LDAR) στον εξοπλισμό (π.χ. βάνες, φλάντζες κ.λπ.). Η μείωση των εκπομπών πτητικών ενώσεων, που επήλθε κατά την τελευταία δεκαετία από την εφαρμογή των ΒΔΤ στα διυλιστήρια του Ομίλου, ανέρχεται σε 52%.

Οι βελτιούμενες επιδόσεις στους δείκτες αέριων εκπομπών αντικατοπτρίζονται και στις μετρήσεις ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα των περιοχών, έτσι όπως αυτές παρακολουθούνται από το τους Σταθμούς Μέτρησης Ποιότητας Ατμόσφαιρας των εγκαταστάσεων του Ομίλου και από ανάλογους Σταθμούς των αρμόδιων ρυθμιστικών αρχών (δελτία ποιότητας της ατμόσφαιρας από τους δήμους και το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας). Σημειώνεται, ότι οι μετρήσεις ποιότητας ατμόσφαιρας περιλαμβάνουν/ αντιστοιχούν στη συνεισφορά του συνόλου των πηγών αέριων εκπομπών της περιοχής, όπως οι μεταφορές και οι υπόλοιπες βιομηχανικές δραστηριότητες.

Βιώσιμη Διαχείριση Νερού

Το νερό είναι απαραίτητη πρώτη ύλη στην παραγωγική διαδικασία των εγκαταστάσεων του Ομίλου και στο πλαίσιο αυτό, η HELLENiQ ENERGY δεσμεύεται για μια διαρκή βιώσιμη και ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, ενώ συνεχώς αναζητά νέες λύσεις και βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης της χρήσης του νερού. Για να διασφαλιστεί η βιώσιμη διαχείριση των υδάτων, ο Όμιλος στοχεύει στη μείωση της ποσότητας νερού που χρησιμοποιεί στις δραστηριότητές του, στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσή του, καθώς και στην υπεύθυνη απόρριψή του, μετά από επεξεργασία στις εγκαταστάσεις του, για την ελαχιστοποίηση των όποιων επιπτώσεων στο υδάτινο περιβάλλον. Πρωτοβουλίες και δράσεις εξοικονόμησης νερού υλοποιούνται αδιάλειπτα σε όλες τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και γεωγραφικές περιοχές εντός και εκτός Ελλάδος, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των περιοχών, που χαρακτηρίζονται από τον διεθνή οργανισμό World Resources Institute, καθώς και σύμφωνα με τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως περιοχές με αυξημένη υδατική επιβάρυνση, έλλειψη ή/και κακή ποιότητα νερού. Το 2023, η μείωση στην κατανάλωση υδάτινων πόρων ανέρχεται σε 22% συγκρινόμενη με την κατανάλωση νερού το 2013, ενώ το νερό που καταναλώθηκε, ανακυκλώθηκε και επαναχρησιμοποιήθηκε στις παραγωγικές εγκαταστάσεις ανέρχεται σε 31%, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης νερού της τελευταίας δεκαετίας.

Πιο συγκεκριμένα, για τη βιώσιμη διαχείριση του νερού, έχει εγκατασταθεί σύστημα παρακολούθησης των καταναλώσεων ύδατος σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του Ομίλου, εντοπίζοντας ευκαιρίες για μείωση της χρήσης νερού και επενδύοντας σε συστήματα εξοικονόμησης νερού, ώστε οι παραγωγικές εγκαταστάσεις του Ομίλου καθώς και οι διαδικασίες καθαρισμού να καθίστανται όσο το δυνατόν αποδοτικότερες.

Τα θέματα που αξιολογούνται στον τομέα της διαχείρισης υδάτων, αφορούν άμεσα το νερό που χρησιμοποιείται (μετρήσεις ποιότητας, χρήση διαφόρων τύπων νερού π.χ. θαλασσινού νερού για ψύξη, τεχνολογίες επεξεργασίας κ.λπ.), αλλά και ευρύτερες παραμέτρους διαχείρισης (διαθεσιμότητα, ποιότητα και οικοσυστήματα που επηρεάζονται από την απόρριψή του), έτσι ώστε να εντοπίζονται όλες οι περιοχές βελτίωσης.

Οι κύριες πηγές απόληψης νερού είναι το δημόσιο δίκτυο (81%) και η θάλασσα (17%). Το σύστημα διαχείρισης υδάτινων πόρων περιλαμβάνει την παρακολούθηση και αναφορά της απόληψης, ποιότητας και απόρριψης νερού σε όλες της εγκαταστάσεις και θυγατρικές του Ομίλου, ώστε συνεχώς να βελτιώνει την αποδοτικότητα και να μειώνει, όχι μόνο το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αλλά και το λειτουργικό κόστος.

Βιώσιμη Διαχείριση Αποβλήτων

Τα πετρελαιοειδή παραπροϊόντα της παραγωγικής δραστηριότητας διύλισης, τα οποία χαρακτηρίζονται ως απόβλητα (ιδιοπαραγόμενα ή τρίτων) σε κάποιο στάδιο του κύκλου ζωής τους, αποτελούν σημαντική ευκαιρία και αξιοποιούνται ως πρώτη ύλη στις παραγωγικές εγκαταστάσεις του Ομίλου, αλλά και ως καύσιμα υλικά, σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

H HELLENiQ ENERGY συνέχισε και το 2023 την προσπάθεια για μείωση της παραγωγής υγρών και στερεών αποβλήτων, μεγιστοποιώντας την ανακύκλωση, για όσα ρεύματα αποβλήτων είναι εφικτό και στη συνέχεια, για τα υπόλοιπα ρεύματα αποβλήτων, την επιτόπου διαχείρισή τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Απώτερος στόχος είναι η σταθεροποίηση της μείωσης των αποβλήτων που οδηγούνται προς τελική διάθεση-ταφή σε ποσοστό έως 15% μέχρι το 2030.

Οι σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων, όπως οι μονάδες ολοκληρωμένης επεξεργασίας υγρών αποβλήτων τριών σταδίων στα διυλιστήρια του Ομίλου, εξασφαλίζουν τη διαρκή προστασία των υδάτινων πόρων μέσω της συνεχούς βελτίωσης των επιδόσεων και των δεικτών παρακολούθησης που σχετίζονται με τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων. Σε συμφωνία με την πορεία των τελευταίων επτά ετών, συνεχίστηκε και το 2023 η βελτίωση της πλειοψηφίας των δεικτών παρακολούθησης υγρών αποβλήτων και κατανάλωσης νερού από το σύνολο των δραστηριοτήτων του Ομίλου.

Συγκεκριμένα, το 2023 σημειώθηκε μικρή μείωση (4%) στην ποσότητα των υγρών αποβλήτων του συνόλου των εγκαταστάσεων σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ανάπτυξη συνεργειών κυκλικής οικονομίας και ορθολογικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων με τρίτες εταιρείες για πρόσθετη επεξεργασία υγρών αποβλήτων (slops) και αύξηση του ποσοστού επαναδιύλισης.

Το 2023 παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 20% στην ποσότητα των παραγόμενων αποβλήτων συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά, η οποία όμως συνοδεύτηκε από υψηλό ποσοστό αξιοποίησης, ως αποτέλεσμα υιοθέτησης καλύτερων πρακτικών ανακύκλωσης και ανάκτησης στις εγκαταστάσεις του Ομίλου, όπως φαίνεται και στα παρακάτω διαγράμματα που παρουσιάζονται οι τρόποι διαχείρισης – αξιοποίησης των παραγόμενων στερεών αποβλήτων για το έτος 2023. Αναλυτικότερα, φαίνεται ότι το 2023 παραπάνω από 21.000 τόνοι αποβλήτων, το 87% του συνόλου, είτε επαναχρησιμοποιήθηκε, είτε ανακυκλώθηκε, είτε αξιοποιήθηκε περαιτέρω μέσω διαδικασίας ανάκτησης πρώτων υλών. Επίσης, σημειώνεται ότι τα επικίνδυνα απόβλητα αποτελούν την πλειοψηφία των συνολικών παραγόμενων αποβλήτων και σχεδόν στο σύνολο τους αξιοποιούνται και δεν οδηγούνται προς τελική διάθεση.

Σημειώνεται ότι, οι ποσότητες των στερεών αποβλήτων ανά βιομηχανική εγκατάσταση, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, εξαρτώνται από τους καθαρισμούς δεξαμενών προϊόντων και συνεπώς, μεταβάλλονται από χρόνο σε χρόνο, ανάλογα με τον προγραμματισμό συντήρησης των δεξαμενών και δευτερευόντως με τη διαθεσιμότητα των μονάδων επεξεργασίας στερεών αποβλήτων, είτε εντός, είτε εκτός της εγκατάστασης. Πιο συγκεκριμένα, από τα συνολικά στερεά απόβλητα του Ομίλου το 2023, περίπου το 23% παρήχθησαν μετά από εργασίες καθαρισμού δεξαμενών στο διυλιστήριο Ασπροπύργου.